Inventaris van het oud-archief van de Stad Eibergen, 1560-1811

Zegel van de stad Eibergen
Een zeldzame, maar helaas sterk beschadigde, afdruk van het zegel van de stad Eibergen onder een gildebrief uit 1650. De eieren op het schild zijn herkenbaar, evenals de helm en één ei daarboven. Het zegel was voorzien van een randschrift en dekkleden, maar of die dezelfde vorm hebben als in het latere gemeentewapen is twijfelachtig. (ECAL, Oud-archief stad Eibergen, inv.nr. 112)

De in deze inventaris opgenomen archiefstukken kunnen ingezien worden in de studiezaal van het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers te Doetinchem.  De inventaris is in 1993 gemaakt door Henk Nijman, destijds archivaris van de gemeente Eibergen.

In het archief van de Mark van Eibergen en de Holterhoek, berustend in het Gelders Archief te Arnhem, bevinden zich stukken die een belangrijke aanvulling vormen op het stadsarchief. De markenarchieven zijn recent (2013) opnieuw beschreven en daardoor aanzienlijk beter toegankelijk geworden (bloknr. 0366, Marken en maalschappen). Dat heeft tot consequentie gehad dat de oude nummers vervielen. Voor zover nodig en mogelijk zijn de nieuwe en relevante inventarisnummers uit het markenarchief in onderhavige inventaris opgenomen. Een deel van de indertijd door de Stichting Stad en Heerlijkheid Borculo verfilmde markenarchieven zijn door het Gelders Archief gedigitaliseerd. Deze afbeeldingen zijn gekoppeld aan de inventarisnummers en via de website beschikbaar. Ook dat wordt vermeld in de navolgende inventaris.

 

 inv.nr. Omschrijving Bijz.
Stukken van algemene aard
 1.  “Gemeenteboeck der stadt Eybergen”, houdende aantekeningen inzake verschillende onderwerpen, onder meer: verwerving  van het burgerrecht en financiën, 18e en begin 19e eeuw. 1 deel. Uittreksels (incl. burgerregistratie) bew.
 — Register, houdende aantekeningen en akten betreffende “het finantieel beheer van de gemeente der stad Eibergen”, 1653-1737, 1789-1794. 1 deel.
N.B. Gelders Archief, 0366, Marken en maalschappen, inv.nr. 225. Met afbeeldingen.
 afb.
 Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen
 Verhouding tot de Heer van Borculo
 2. Getuigenverklaring inzake het al of niet verplicht zijn tot het verlenen van diensten aan de heer, door de burgers van Eibergen, 1597. 1 charter
 3. Akte waarbij Otto, graaf van Limburg, Bronckhorst en [heer van] Styrum, [als heer van Borculo] de burgers van Eibergen ontslaat van de plicht tot turf steken en rijshout hakken, 1650. 1 charter
 4. Stukken inzake een proces voor het Hof van Gelderland tussen de heer van Borculo en de stad Eibergen over toelating van een kwakzalver met zijn groep door laatstgenoemde, in strijd met een beslissing door de heer van Borculo, 1769, 1770.  1 lias.
Verhouding tot andere autoriteiten
5. Stukken betreffende grenskwesties met Münster, 1560, 1686-1688, 1724, 1732, 1770, 1771. 1 omslag
6. Uittreksel uit het Protocol van Appel van de graafschap Zutphen betreffende een geschil tussen de gemeente van Eybergen en burgemeesters, schepenen en raad van Groenlo over markegronden, 1634, afschrift 1662. 1 stuk
7. Stukken betreffende volgens het stadsbestuur van Zutphen ten onrechte geëiste tol van Zutphense burgers, 1648, 1680.
2 stukken
8. Verklaring door inwoners van Eibergen, Olden Eibergen, Rekken, Hupsel en Mallem, dat een rekest aan het Hof van Gelderland zal worden gezonden om ontslag van de veeschouw, 1715. 1 stuk
9. Stukken betreffende een geschil met Groenlo, 1746.  1 omslag
10. Stuk houdende: a. getuigenverklaringen inzake grensscheiding tussen Olden Eibergen en Haarlo, 18e eeuw; b. aantekening omtrent de gezinssamenstelling van H. Weernink en B. Niehuis [laat-18de eeuw]
Personeel
11. Faktuur van schoolmeester G.J. Cobus wegens verleende diensten ten behoeve van het gemeentebestuur, 1795. 1 stuk
Eigendommen
12. Akte waarbij de burgemeesters, gemeensluiden en provisoren verpachten aan Berend Blanckvoort de  “Blanckvorderie”, 1657.
1 stuk
13. Staat van door de stad Eibergen verkochte percelen, 1670, 1671. 1 stuk
14. Akte waarbij burgemeesters van Eibergen verkopen aan de provisorie een weide, genaamd Het Lemslat, 1676. 1 stuk
15. Specificatie van percelen welke ter voldoening van schulden van de stad Eibergen zullen worden verkocht, 1678. 1 stuk
16-17 16- 17. Processen-verbaal van de openbare verpachting van de stadstol, 1715, 1722. 2 stukken
16.     1715
17.     1722
17a. Transportakte van een perceel veldgrond in de Holterhoek aan H. Slotboom, met kwitanties, 1737, 1736, afschrift. 1 stuk
18. Proces-verbaal van de verkoping van heide in de Cremerskamp, 1737. 1 stuk
19. Akte waarbij Christoffer Wansink belooft de katerstede Nukkers te verlaten voor St. Petri (juni 29) 1741, 1740. 1 stuk
20. Stukken betreffende verkoop van grond ten behoeve van leemafgraving aan C. ten Cate en zijn vrouw C. van Eybergen,1752, 1759. 1 omslag
21. Stukken betreffende verkoop van onroerend goed ter dekking van tekorten van de stadsfinanciën, 1764, 1765. 2 stukken
22. Proces-verbaal van de openbare verpachting van “Het Pulleken” en “Den Hondevoort”, 1773, 1774. 1 stuk
23. Conditiën voor de aanbesteding van de afbraak van het huis no. 56 te Eibergen, tussen de huizen van B. Weevers en de weduwe van W. Simmelink, 1808. 1 katern
24. Verklaring door G. Smits, richter van Eibergen en Rekken, dat H. Rosink de pacht voor het erve en goed Rosink over de periode 1795-1805 heeft voldaan, z.j. [na 1805], afschrift. 1 stuk
25. Stukken betreffende de koop van het huis van de erven van A.te Nijenhuis ten behoeve van de aanleg van een weg, z.j. [rond 1800]. 2 stukken
Belastingen en heffingen
26. Akte van aanstelling van Johan Wilhelm Sturtz tot ontvanger van de verponding in Eybergen en Holterhoek, 1658. 1 stuk
27. Aangiftebiljet voor de verponding inzake huizen van D. Smits en J. Smits, 1806, afschrift. 1 stuk
28. Bekendmaking door R.J. Schimmelpenninck betreffende een verordening op het “Landpassagegeld van vreemde voerlieden en reizigers”, 1806. 1 stuk
29. Briefwisseling tussen J. Smits, richter te Eyberqen, en H. Willink, commissaris van de verponding te Winterswijk,  1807 – 1809. 1 omslag
30. Begeleidende brief van richter G. Smits bij een zending aangiftebiljetten voor de verponding aan commissaris Willink te         Winterswijk, 1808,  afschrift. 1 stuk
Financiële stukken
Rekeningen, 1751-1811, 8 katernen
1751/52 zie inv. nr. 1 folio 175v
1771/72 zie inv. nr. 1 folio 217v
1772/73 zie inv. nr. 1 folio 220
1773/74 zie inv. nr. 1 folio 222v
1774/75 zie inv. nr. 1 folio 228v
1775/76 zie inv. nr. 1 folio 230
1776/77 zie inv. nr. 1 folio 232v
1777/78 zie inv. nr. 1 folio 233v
1778/79 zie inv. nr. 1 folio 238v
1779/80 zie inv. nr. 1 folio 239v
1780/81 zie inv. nr. 1 folio 240v
1781/82 zie inv. nr. 1 folio 241v
1782/83 zie inv. nr. 1 folio 242v
1783/84 zie inv. nr. 1 folio 243v
1784/85 zie inv. nr. 1 folio 245
1785/86 zie inv. nr. 1 folio 246
1786/87 zie inv. nr. 1 folio 249
1787/88 zie inv. nr. 1 folio 251v
1788/89 zie inv. nr. 1 folio 255
1789/90 zie inv. nr. 1 folio 263
1790/91 zie inv. nr. 1 folio 266
1791/92 zie inv. nr. 1 folio 268v
1792/93 zie inv. nr. 1 folio 270v
1793/94 zie inv. nr. 1 folio 273v
1794/95 zie inv. nr. 1 folio 278
31. 1795, juli 3 – 1796, juli 2
N.B. Zie tevens inv. nr. 1 folio 280v
1796/97 zie inv. nr. 1 folio 308v
1797/98 zie inv. nr. 1 folio 313
1798/99 zie inv. nr. 1 folio 318v
32. 1799, febr. 25 – 1800, febr. 24
33. 1800, febr. 24 – 1801, febr. 24
34. 1801, febr. 24 – 1802, febr. 23
35. 1802, febr. 24 – 1803, febr. 23
1803/04 zie inv. nr.1 folio 337
36. 1804, febr. 25 – 1805, febr. 24
N.B. Zie tevens inv.nr. 1 folio 347v
1805/06 zie inv. nr. 1 folio 352
37. 1806, febr. 24 – 1807, febr. 24
N.B. Zie tevens inv. nr. 1 folio 355v
1807/08 zie inv. nr. 1 folio 362v
1808-1809. Rekening van de gemeente (mark), uitgebracht door D.W. Smits ter ordonnantie van het plaatselijk bestuur, 1808-1809. 1 katern.
N.B. Gelders Archief, 0366, Marken en maalschappen, inv.nr. 227. Met afbeeldingen.
 afb.
38. 1811
39. Kwitanties, afschrift door J. van Marhulsen, secretaris, 1622 – 1638. 1 stuk, 1 katern
40. Schuldbekentenis door Albert Symmelynck voor Berendt Symmelynck voor een bedrag van 10 rijksdaalders, 1639. 1 stuk
41. Obligatie voor de weduwe van Luyloff Bloem, groot 130 daalders, met aantekening van rentebetaling, 1643. 1 stuk
N.B. Gecancelleerd.
42. Obligatie ten laste van Janneken Kappers voor Johan Tiaesinck te Buerse in het kerspel van Haeckxbergen, groot 100 gulden, 1643. 1 stuk
43. Obligatie voor Waender Gerdinck en zijn vrouw Berendeken, groot 75 daalders, 1645. 1 stuk
44. Obligatie voor de kerkmeesters van Eibergen, groot 200 gulden, 1646. 1 stuk.  N.B. Gecancelleerd.
45. Akte waarbij Jan Eilers wordt toegestaan het erfdeel van zijn zoon uit de nalatenschap van zijn overleden vrouw Anna Eeffers te gebruiken tot de zoon meerderjarig is, 1666. 1 stuk
46. Obligatie voor Gerrit van Hummel, groot 1177 gulden, met bekrachtigingsakte voor de erfgenamen, 1694, 1672. 1 katern
47. Obligatie voor J. Klumpers op het Hondekolk in Haerloe, groot 60 Carolus guldens, 1675. 1 stuk
48. Obligatie voor Hendrik en Herman Cuypers, groot 1000 Carolus guldens, 1688. 1 charter
49. Obligatie voor Hynck Kuypers en Harmen Kuypers, groot 1000 gulden, 1688. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd
50. Obligatie voor de provisorie van Eibergen, groot 164 gulden, 1693. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
51. Obligatie voor doctor Meylinck, advocaat, groot 425 Carolus guldens, 1695. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
52. Obligatie voor de provisorie van Eibergen, groot 300 gulden, 1700. 1 stuk
53. Obligatie voor Wendelle ten Cate, weduwe van Scholte te Giffele, groot 250 gulden, 1712. 1 stuk
N.B. Gecancelleerd. Het opgedrukt stadszegel is vrijwel geheel verloren.
Dorsale aantekening van overname van de obligatie door Anna Remink, weduwe van Johan Adolph Meylinq, 1727.
54. Obligatie voor Tones Holsgers, groot 100 daalders, 1714. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
55. Obligatie voor Willem ten Cate, groot 200 gulden, Hendrik Honhof, groot 100 gulden, voor Frerick Harbers, Berent Beekink, Jan Smits en Hendrick Symons, elk groot 50 gulden, 1719. 1 stuk.
N.B. Gecancelleerd.
56. Obligatie voor Anna Remincks, weduwe van Johan Aldolf Meylings, groot 500 Carolus guldens, 1723. 1 stuk
N.B. Gecancelleerd. Met opgedrukt stadszegel.
57. Obligatie voor Berent Beckinck en zijn vrouw Gertruyt Jaspers, groot 123 Carolus guldens, met aantekening van de rentebeta1ing, 1723.  1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
58. Obligatie voor de erfgenamen van Wilh. ten Cate, groot 132 Carolus guldens, 1730. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
59. Obligatie voor J. Smits, groot 190 gulden, 1741. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
60. Obligatie voor Johanna Willink, groot 100 gulden, 1741. 1 stuk
61. Obligatie voor W. Holbarent en N.J. Beylanus, groot 150 Carolus guldens, 1742. 1 stuk
62. Obligatie voor Arnold Manenburgh [Marienburgh?], groot 250 gulden, niet aantekening van betaling van de rente, 1745. 1 stuk.  N.B. Gecancelleerd.
63. Obligatie voor Stientien Heyborgen te Deventer, groot 400 gulden, met aantekening van betaling van de rente, 1745. 1 stuk.
N.B. Gecancelleerd.
64. Obligatie voor Welmer Alverinck en zijn vrouw Tuennelen Tanckinck, groot 200 gulden, 1751. 1 stuk.
N.B. Gecancelleerd.
65. Obligatie voor Harmen Ververik, groot 100 gulden, 1751. 1 stuk.  N.B. Gecancelleerd.
66. Obligatie voor Engbert Kuypers te Olden Eibergen, groot 100 gulden, met aantekening van de betaling van de rente, 1752. 1 stuk
67. Obligatie ten laste van Jan Wamelink en zijn vrouw Geertruy Timmermans, groot 52 guldens en 10 stuivers, 1769. 1 stuk
N.B. Dit bedrag is een restant van een bedrag ter verkrijging van het burgerschap.
68. Obligatie voor J. Cost, groot 1000 Carolus guldens, 1770. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
69. Obligatie voor Albertus Weddelink te Enschede, groot 100 goudguldens, met betalingsoverzicht van de rente, 1770. 1 stuk.  N.B. Gecancelleerd.
70. Stukken betreffende de afrekening met oud-burgemeester C. ten Cate, 1774. 1 omslag
71. Brief van C. ten Cate, H. van Beverforde en J.A. ten Cate aan de richter der Heerlijkheid Borculo inzake een niet aan hen voldane schuld door de stad Eibergen, 1774, afschrift. 1 stuk
72. Schuldbekentenis door Jan Kormelink, groot 150 guldens wegens door hem gekochte grond van de gemeente, 1775. 1 stuk
73. Obligatie voor G. Kips te Avest, groot 100 gulden, 1775, afschrift. 1 stuk
74. Obligatie voor J. te Nahuys te Avest, groot 115 gulden, 1775
1 stuk
75. Obligatie voor doctor Knikking te Groenlo, groot 150 gulden, 1775, afschrift. 1 stuk
76. Declaratie door de advocaat B. Gutberleth Plegher, met nauwkeurige omschrijving van de behandelde zaken, 1776. 1 katern
77. Obligatie voor de juffers W. en L. Cost te Enschede, groot 1500 gulden, 1779. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
78. Obligatie ten laste van J.H. ten Harkel op de Jeukenberg en zijn vrouw E. Hemink, groot 150 gulden, 1781, afschrift. 1 stuk
79. Obligatie voor Albert Thomasson, groot 250 gulden, 1785. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
80. Obligatie en laste van Ludolf ten Cate en Jan Mullerink voor G. ten Hoopen te Neede, groot 1000 gulden, 1794. 1 stuk.
N.B. Gecancelleerd.
81. Obligatie voor Jan Willem Hartgerink, groot 225 gulden, 1794.
1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
82. Obligatie voor Jan Willem Hartgerink, groot 500 gulden, 1794. 1 stuk
83. Obligatie voor de gemeente van Olden Eibergen, groot 100 Carolus guldens, 1795. 1 stuk. N.B. Gecancelleerd.
84. Obligatie voor Coert Hannink, groot 50 gulden, 1795. 1 stuk.         N.B. Gecancelleerd.
85. Rekening van ontvangsten en uitgaven wegens de Franse troepen, 1795. 1 katern
86. Rekening van goederen, geleverd aan de Franse troepen, 1795.
1 omslag
Liquidatie met de mark van Mallem omtrent het door haar aan Eibergen aandeel in de algemene kosten en die in verband met de Franse troepen in 1795, 1803. 1 stuk.
N.B. Gelders Archief, 0366, Marken en maalschappen, inv.nr. 226. Met afbeeldingen.
afb.
87. Kwitantie van W.H. Koster voor een bedrag van 90 gulden wegens interest, 1796. 1 stuk
88. Obligatie voor Stoffer Reymelinck en zijn vrouw Geesken Krebbers, groot 166 gulden, 1796. 1 stuk
89. Bewijzen van aandeel in de recepis van Gelderse schadevergoeding, 1797. 1 pak
90. Akte waarbij de bestemming van aan de “Armenstaat” nagelaten bedragen wordt geregeld, 1801. 1 stuk
Beheer gemeenschappelijke grond
91. Stukken betreffende een geschil met Henrick en Johan Groten Veldinck over aanspraken in de marke, 1618, 1622. 2 stukken
92. Akte waarbij burgemeesters en gemeensluiden verkopen aan Tonnis Grueskamp voor de tijd van 7 jaar het recht om turf te steken, te schollen en heide te maaien in het Eibergse Veld, 1645. 1 stuk
Akte waarbij burgemeesters en gemeenslieden van Eibergen verklaren dat Jan Slatbooms en zijn vrouw Grieta Bussink in totaal een halve uitdrift hebben gekocht en betaald, 1669, afschrift. 1 stuk.
N.B. Gelders Archief, 0366, Marken en maalschappen, inv.nr. 216.
afb.
93. Stukken betreffende een proces tussen H. Reekers en de “buurmeesters” B. Herberts, C. ten Cate, F. Bouwmeester en S. Vesterink inzake rechten op plaggen, schadden en heide uit het Eibergse Veld, 1740, 1745. 2 stukken
94. Beschikking door burgemeesters en gemeensluiden op een rekest van J.W. Simmelink, B. ter Vogt, B. Steenkamp, H. Drosten en W. aan de Masebraak om vee te mogen weiden in de Eibergse marken, 1744, afschrift. 1 stuk
95. Stukken betreffende het onrechtmatig “turf- en kluyten steeken” door Eibergse boeren in het Swillbrocker Veen, 1770, 1771 1 omslag
96. Bekendmaking door burgemeesters en gemeensluiden dat zij aan niemand verantwoording zullen afleggen over toewijzing van grond in veen en veld, 1789. 1 stuk
Stukken betreffende de verkoop van veldgronden en geschillen daarover met de municipaliteit van Groenlo, 1796-1797. 1 omslag
N.B. Gelders Archief, 0366, Marken en maalschappen, inv. nr. 236. Met afbeeldingen.
 afb.
Akte van verpachting voor de duur van 6 jaar aan Jan Doeven van een stuk heidegrond aan de dijk buiten de Ruijtersteeg in de Kiewit, 1810. 1 stuk.
N.B. Gelders Archief, 0366, Marken en maalschappen, inv.nr. 217. Met afbeelding.
afb.
Militaire aangelegenheden
97. Stuk houdende toekenning van een toelage voor de gewezen ruiter H. Willemsen, met aantekening van betaling, 1795-1811, 1795.        1 stuk
Aangelegenheden betreffende burgers
98. Stukken betreffende de sluiting van het huwelijk van G. Burgers en C. Kol, 1809. 3 stukken
Akte van aanneming van het burqerrecht door G.J. Horstman, 1809. 1 stuk
N.B. Gelders Archief, Marken en maalschappen, inv. nr. 208. Met afbeeldingen.
 afb.
Memorie betreffende het burgerrecht van Eibergen, bijeengebracht uit bronnen uit de periode 1684-1802, 1e helft 19e eeuw. 1 omslag
N.B. Gelders Archief, Marken en maalschappen, inv.nr. 204. Met afbeeldingen.
afb.
Religie
99. Brief van de leden van de municipaliteit van Eibergen aan de Commissie ter Afscheiding van Kerk en Staat, inzake de toestand van de plaatselijke kerkgenootschappen, 1797. 1 stuk
Economische aangelegenheden
100. Rekest van Claes Hendrix om een smidse te mogen bouwen, 1664, in dorso de beschikking van burgemeester en gemeensluiden, waarbij de Simmelinxkamp als bouwplaats wordt aangewezen, 1664. 1 stuk
101. “Algemene basis” voor de broodzetting in het schoutambt Eibergen, z.j.[ca. 1800]. 1 stuk
Justitie
102. Verklaring door de inwoners van Holterhoek, dat de burgers van Eibergen steeds gebruik hebben gemaakt van de weg over het Simmelink, z.j. [ ca. 1700]. 1 stuk
Stukken waarvan het verband met het archief (nog) niet is aangetoond
103-111 Registers van onroerend-goed-transacties,1786 – 1802
9 katernen
103. Eibergen, 1786 – 1796
104. Eibergen, 1795, juli – 1802
105. Beltrum, 1787 – 1802
106. Groenlo, 1786 – 1788
107. Bredevoort, 1786 – 1802
108. Aalten, 1785 – 1791
109. Winterswijk, 1786 – 1794, juni
110. Winterswijk, 1794, dec. – 1801, mrt.
111. Winterswijk, 1801, mrt. – 1802, nov.
Stukken van het Schoenmakersgilde
N.B. Deze stukken werden aangetroffen in het oud archief van Eibergen, alsof ze deel uitmaakten van dat archief. Om die reden worden ze hier beschreven.
112. Akte waarbij een oude gildebrief uit het jaar 1563 wordt bevestigd, 1650. 1 stuk
113. Akte waarbij D. van der Wijck, J.H. Stort en A. Smyt als gildebroeders worden angenomen, met afschrift, 1682. 2 stukken
114. Aantekeningen betreffende door het gilde opgelegde boetes, 1732, 1736. 1 stuk
115. Proces-verbaal van de openbare verkoop van 3 koevellen door het gilde, 1775. 1 stuk