Een maand geleden ontving ik een e-mail uit Moskou met een niet alledaagse vraag. Een openluchtmuseum aldaar had een slee aangeschaft die dateerde uit 1852 en voorzien was van Hindelooper schilderwerk. De eenpersoons slee, die met speciale stokken in beweging gebracht moest worden, was aan de buitenzijde voorzien van het wapen van Hindeloopen (met jaartal) en aan de binnenzijde het wapen van de gemeente Eibergen (zie afbeelding). Onder dat wapen, op de afbeelding slecht leesbaar, de tekst ‘H.I.V. Eibergen’.  Wat had/heeft deze slee met Eibergen te maken? Men opperde dat de letters en het wapen zouden kunnen duiden op een opdrachtgever met de naam H.I. van Eibergen of op de gemeente Eibergen. Het wapen is onmiskenbaar afgeleid van dat van de gemeente Eibergen: gouden eieren op een blauw schild. In die kleuren kwam het Eibergse stads- en gemeentewapen voor het eerst voor op het in 1709 in gebruik genomen Eibergse kerkorgel, dat nu in de Protestantse kerk van Westervoort staat. Het gemeentewapen van 1816 nam deze op zich onjuiste kleurstelling over.

Het is ook zeker geen familiewapen van een geslacht Van Eibergen, want het heeft de kleurstelling van het stads- en gemeentewapen. Het zou bovendien van een slechte smaak getuigen als een familie Van Eibergen met het Eibergse stads- en gemeentewapen zou pronken (nog afgezien van de vraag of dat toegestaan zou zijn).  Een familie Van Eibergen was er ook niet meer in Eibergen in 1852. Bovendien staat op de buitenkant het Hindelooper wapen. Een burgerlijke opdrachtgever ligt meer voor de hand. Een gemeentelijke slee dan maar? Dat lijkt me ook onwaarschijnlijk. Dan zou er zeker in die tijd het woord ‘gemeente’ voor geplaatst zijn en bovendien juist aan de buitenkant geplaatst zijn. Ook het gemeentewapen zou dan zeer waarschijnlijk volledig en ongewijzigd overgenomen zijn. Ik kan de slee ook niet verbinden aan de weinige verenigingen die uit die tijd in Eibergen bekend zijn. Relaties van Eibergen met Moskou uit die tijd zijn me niet bekend, wel van wat later toen een zoon van de in 1855 in Eibergen overleden textielfabrikant Bouquié, voor zijn huwelijk in Sint-Petersburg uittreksels uit het Eibergse bevolkingsregisters nodig had. Maar de band van die (in België geboren) zoon met Eibergen was slechts kortstondig. Dat is dus ook weinig waarschijnlijk. Een geschenk bij een of andere gelegenheid?  Er is ook nauwelijks informatie bekend over de geschiedenis van de slee tussen 1852 en het moment van aankoop door het Moskouse openluchtmuseum. Kortom er zijn eigenlijk alleen nog maar vragen. Als u meer weet of suggestie(s) voor verder onderzoek hebt, dan hoor ik het graag.

Bennie te Vaarwerk